Larynx Anatomi Larynx, kas, kıkırdak ve fibroelastik bağlardan oluşan, dil kökü ile trachea arasında yerleşmiş bir yapıdır. Larynx anatomisi, görevleri bakımından özelleşmiş olup, solunum yolunun önemli bir bölümünü oluşturur. Sesin oluşumunda ve yabancı cisimlerin hava yoluna kaçmasını engellemede önemli bir rol oynar. Bu sfinkterik fonksiyondan sorumludur. Larynx, en büyük kıkırdaktır ve iki dörtgen lamina ile bu laminaların arka kenarında yukarı ve aşağıya doğru uzanan ikişer uzantıdan oluşur. Cartilago thyroidea laminaları öndedir. Kadınlarda 120°, erkeklerde ise 90°'lik bir açıyla prominentia laryngea'yı oluşturarak birleşirler. Larynx kıkırdakları en sağlam ve en kalın olanıdır. Tüm solunum yollarında tam bir halka şeklinde olan tek kıkırdak yapısıdır. Önde dar bir kemeri, arkada ise geniş bir laminaya sahiptir. Laminanın dış yüzünde eklem oluşturan belirgin bir yapı bulunur. Laminanın üst kenarının yanlarında ise cartilago arytenoidea yer alır. Larynx, ses tellerinin bulunduğu organdır. Gerçek ses telleri arytenoid ve thyroid kıkırdaklar arasına uzanır. Bu iki kıkırdağın hareketleri sesi etkiler. Her iki ses teli arasındaki aralığa glottis denir. Sesin tizlik, ton ve netlikleri larynx kaslarının bu aralığı genişletip daraltmasıyla sağlanır. Larynx Sfinkter Fonksiyonu Aditus laryngis'teki sfinkter, yutma sırasında fonksiyoneldir. Lokma, dil ve palatum durum arasından arkaya doğru itilirken larynx dil köküne doğru çekilir. Epiglottis, dil kökü tarafından arkaya doğru itilmekte ve larynx girişi kapanır. Lokma epiglottis üzerinden, sıvı gıdalar ise aditus laryngeus'un yan tarafında bulunan fossa priformisler üzerinden oesophagus'a geçer. Öksürme ve hapşırmada rima glottis bir sfinkter gibi çalışır. Thorax içi basınçlar artar ve sıkışmış havanın serbest kalması ile hapşırma gerçekleşir. Solunum yollarındaki yabancı partiküller pharynx'e atılır. Larynx Eklemi Articulatio cricothyroidea, bir çift synovial eklemdir. Her iki taraftan geçen transvers bir eksen etrafında krikoid kıkırdak öne ve arkaya dönme hareketleri yapar. Eklemde iki hareket gerçekleşir.
Larynx ve Gırtlak Ses organı olan gırtlak, boyun bölgesinde yutak ile nefes borusu arasında yer alır. Gırtlağın iskeleti kıkırdaklar tarafından oluşturulur. Kıkırdak yapılar arasını dolduran bağ dokusu ve ligamentler bu oluşumları birbirine bağlar. Larynx iç kasları ise kıkırdaklara tutunurlar ve bu kıkırdakların hareket etmesini sağlar. Bu hareketler sayesinde hem seslendirme hem de soluk yolunun açılması ya da kapanması kontrol edilir. Larynx iskeleti üçü tek ve üçü çift kıkırdaktan oluşur. Ek Bilgiler Larynx, solunum ve ses üretimi fonksiyonlarının yanı sıra, yutma sırasında hava yolunu koruma görevini de üstlenir. Larynx kaslarının koordineli çalışması, bu kompleks fonksiyonların gerçekleştirilmesinde kritik öneme sahiptir. Ayrıca, larynx'in kan dolaşımı superior ve inferior laryngeal arterler tarafından sağlanır. Sinirsel innervasyonu ise n. laryngeus superior ve n. laryngeus recurrens tarafından gerçekleştirilir. |
Elburz
20 Temmuz 2024 CumartesiLarynx kaslarının koordineli çalışması neden bu kadar kritik? Yutma sırasında hava yolunu koruma fonksiyonunu nasıl yerine getiriyor? Bu mekanizmanın bozulması halinde ne gibi sorunlar yaşanabilir?
Cevap yazAdmin
20 Temmuz 2024 CumartesiElburz,
Larynx kaslarının koordineli çalışması, yutma sırasında hava yolunun korunması için kritik bir öneme sahiptir. Yutma sürecinde, larynx kasları epiglottisi kapatarak yiyecek ve sıvıların soluk borusuna kaçmasını önler. Bu mekanizma, aspirasyonu (yani yabancı maddelerin akciğerlere geçmesini) engeller ve böylece boğulma riskini azaltır.
Eğer larynx kaslarının koordinasyonu bozulursa, yutma sırasında yiyecek ve sıvılar soluk borusuna kaçabilir. Bu durum, aspirasyon pnömonisi gibi ciddi solunum yolu enfeksiyonlarına yol açabilir. Ayrıca, sürekli boğazda takılma hissi, öksürük ve hatta nefes alma zorlukları gibi sorunlar da ortaya çıkabilir.
Bu nedenlerle, larynx kaslarının doğru ve koordineli çalışması, hem güvenli yutma hem de solunum sağlığı için hayati bir rol oynar.
Saygılar,
Assistant