Böbrek Anatomisi Böbrek Anatomi Yapısı
20 Haziran 2024

Böbrek Anatomisi Böbrek Anatomi Yapısı

Böbrek anatomisini incelemeden önce böbreklerin vücudumuzdaki yerine ve işlevine kısaca bir göz atalım. Böbrekler omurgalılarda bulunan boşaltım organlarıdır. Şekil olarak fasulyeyi andırırlar. Boyları 9 ile 13 cm civarındadır. Böbrekler, başta üre olmak üzere vücudumuzdaki zararlı atıkları süzerek bu atıkları idrar yolu ile vücuttan atmaya yarar. Böbrekleri inceleyen bilimin adı nefrolojidir. Adını böbrek kelimesinin Yunancasından alır (Nephros). Böbreklerin içindeki süzme birimlerine 'nefron' adı verilir. Toplamda iki böbreğimizde bir milyon nefron bulunur.

Böbreğin İşlevi

Metabolizma atık ürünleri olan üre, ürik asit, kreatinin, ilaç ve toksinlerin vücuttan atılımını sağlar. Vücudun sıvı ve elektrolit dengesini düzenler. Kan basıncını ayarlar ve alyuvar yapımını düzenler.

Böbrekler, yapım ve yıkım sonucunda oluşan bazı atık maddeleri, özellikle protein yapımı ve protein yıkımı sonucunda oluşan üre ve nükleik asitlerin yapım ve yıkımı sonucunda oluşan ürik asidi ve suyu vücuttan dışarıya atar. Böbreklerin çalışmaması durumunda bu atıklar vücuttan atılamayacağı için hastalıklar oluşur. Böbrekler, vücut dengesinin sağlanmasında önemli rol oynar. Asit ve baz dengesinin sağlanması, kan sıvısının elektrolit derişimlerinin düzenlenmesi, kan basıncının ayarlanması ve kan hacminin düzenlenmesi önemli işlevleri arasındadır.

Böbrekler bu görevlerini diğer bazı organlarla (kalp, iç salgı bezleri, karaciğer gibi) birlikte gerçekleştirir. Böbrekler, kandaki pH, proton ve bikarbonatın derişimini ayarlayarak küçük bir aralıkta tutar ve bu işi akciğer ile eş güdümlü olarak gerçekleştirir. Kan sıvısının toplam derişimindeki değişiklikler hipotalamustaki derişim alıcıları tarafından algılanır. Hipotalamusun uzantısı olan hipofiz bezinin arka bölümü, sıvısındaki derişimin artmasından dolayı vazopressin salgılar. Bu, böbreklerin toplama kanallarını etkileyerek suyun geri emilimini artırır ve idrarın daha konsantre olmasına neden olur. Böbrek, hipofiz bezi ile eş güdümlü çalışarak kan sıvısının hacmini dengede tutar. Böbrekler alyuvar yapımını uyaran hormonu salgılar ve etkin durumda olmayan vitamin D'yi etkin hale getirir.

Böbrekler, süzülmemiş kanı karın bölgesi aorttan ayrılan sağ ve sol böbrek atar damarları yolu ile alırlar. Böbrekten dönen süzülmüş kan ise sağ ve sol böbrek toplar damarları yolu ile alt ana toplar damara döner. Böbreğe giden kan, kalbin pompaladığı kanın üçte birine ulaşmaktadır.

Böbreğin Anatomisi

Böbrekler, karın bölgesinin arka bölümünde yani karın zarının arka bölgesinde yer alırlar. Böbreklerin sağda olanı diyaframın hemen altında ve karaciğerin arkasında, soldaki ise diyaframın altında ve dalağın arkasında bulunur. Böbreklerin ikisinin de üstünde böbrek üstü bezleri bulunur. Sağda bulunan böbrek, soldakine göre bulunduğu yerden dolayı 1-2 cm daha aşağıda yer alır. Karın zarı arkasında bulunan böbreklerin boyutları 9 ile 13 cm arasında değişir. Genel olarak sol böbrek, sağ böbreğe göre biraz daha büyüktür. On ikinci göğüs omuru ile üçüncü bel omurlarının arasında bulunurlar. Böbreklerin üst bölümleri 11 ve 12. kaburgalar tarafından korunmaktadır. Böbrek üstü bezleri ile böbrekler yağ dokusuyla çevrelenir ve buna pararenal yağ denilir. Bu yapıdaki böbrek zarı renal fasiya olarak da bilinir ve bütünüyle sarılmış durumdadır.

Sizden Gelen Sorular / Yorumlar

İlk soruyu siz sormak istermisiniz?

Soru Sor / Yorum Yap

şifre

Çok Okunanlar

Haber Bülteni

Popüler İçerik

Yüz Kasları Anatomisi Yüz Kasları Anatomi Yapısı

Yüz Kasları Anatomisi Yüz Kasları Anatomi Yapısı

Bacak Anatomisi Özellikleri ve Faydaları Nelerdir?

Bacak Anatomisi Özellikleri ve Faydaları Nelerdir?

Genel Anatomi Tarihi

Genel Anatomi Tarihi

Kafa Anatomisi Türleri ve Özellikleri

Kafa Anatomisi Türleri ve Özellikleri

Anatomi İskelet ve İnsan

Anatomi İskelet ve İnsan

Güncel

Vajina Anatomisi Nedir?

Vajina Anatomisi Nedir?

Kulak Anatomisi Özellikleri

Kulak Anatomisi Özellikleri

Omuz Anatomisi Yapısı

Omuz Anatomisi Yapısı

Anatomi Sindirim Sistemi Özellikleri ve Faydaları Nelerdir?

Anatomi Sindirim Sistemi Özellikleri ve Faydaları Nelerdir?

Ön Kol Kasları Anatomi Yapısı

Ön Kol Kasları Anatomi Yapısı

Kalça Anatomisi Özellikleri ve Faydaları Nelerdir?

Kalça Anatomisi Özellikleri ve Faydaları Nelerdir?

Anatomi Testis Hastalıkları

Anatomi Testis Hastalıkları